Alternatywa demokracji

W poprzednim wpisie wykazywałem, że demokracja jest systemem kalekim, skazanym na porażkę. Podobnie jak socjalizm czy komunizm — jest to ładna, ale nierealna idea.

Lepsza demokracja

Jaki system byłby lepszy od demokracji? Jest kilka możliwości. Mnie się wydaje, że znacznie lepszy byłby system, który nazywam demokracją ważoną. Jest to taka modyfikacja demokracji, w której głosy różnych ludzi mają różne wagi (nie są jednakowo ważne).

Na przykład w USA obowiązywał kiedyś system, w którym najbiedniejsi w ogóle nie płacili podatków, ale też nie mieli prawa głosu. Można to prosto uzasadnić: jeżeli jesteś wystarczająco mądry, żeby zadbać o siebie, masz wystarczające kwalifikacje do wyboru ludzi, którzy zadbają o przyszłość kraju?

Można też przyjąć zasadę, że im ktoś ma wyższe wykształcenie, tym jego głos ma większe znaczenie. W dzisiejszych skomputeryzowanych czasach nie byłoby z tym żadnego problemu.  Można by na przykład przyjąć zasadę, że głos osób bez matury liczy się jak pojedynczy głos, jeżeli ktoś ma maturę, to jego głos liczy się jako półtora głosu, a dla osób z wyższym wykształceniem głos jest mnożony przez dwa. Im ktoś ma wyższe wykształcenie, tym większa jest szansa, że ma jakiekolwiek pojęcie o sensownych kryteriach wyboru najlepszych posłów.

Wprowadzenie kryterium wykształcenia nie jest żadnym problemem. Wystarczyłoby zrobić referendum, w którym pytano by, czy zgadzasz się, żeby głos ludzi inteligentnych miał większe znaczenie? Czy znacie kogoś, kto myśli o sobie, że nie jest inteligentny? Wszyscy by to poparli! Reszta byłaby tylko praktyczną realizacją woli obywateli wyrażonych w referendum. A że potem okazało by się, że niektórzy okazali się nie być aż tak bardzo inteligentni, jak im się wcześniej wydawało — no cóż…

Usprawnienie obecnego systemu

Jeżeli firma przyjmuje kogoś na stanowisko dyrektora, to nikogo nie razi, że zwraca się uwagę na kwalifikacje kandydatów. Dlaczego nie miałoby być tak samo w przypadku wyborców? Nie każdy ma jednakowe kwalifikacje (wiedzę o ekonomii, prawie czy polityce) do wybierania osób, które będą kierować krajem.

Jeżeli kogoś jednak razi nierówne traktowanie obywateli pod tym względem, nadal łatwo można poprawić obowiązujący w Polsce system wyborczy. Wystarczy wprowadzić jednomandatowe okręgi wyborcze. Polega to na tym, że cały kraj dzieli się na tyle okręgów wyborczych, ilu chcemy mieć posłów. Posłem zostają te osoby, które w danym okręgu uzyskały najwięcej głosów. Szefowie partii nie mają tutaj nic do gadania. Jeżeli w trakcie kadencji zdarzy się, że z jakiegoś powodu ta osoba nie może być nadal posłem, to na jej miejsce automatycznie wchodzi osoba druga na liście. Nie trzeba wydawać kupy pieniędzy na wybory uzupełniające.

Ten system ma wiele zalet. Przede wszystkim posłowie muszą liczyć się z opinią wyborców, a nie z opinią szefów partii. Poza tym najczęściej tak się składa, że drugi na liście jest kandydat konkurencyjnej partii. W tych okolicznościach koledzy posła z jego partii pilnują go, żeby nie popełnił jakiegoś głupstwa, bo wtedy wyleci z parlamentu, a na jego miejsce wejdzie poseł konkurencyjnej partii. Członkowie konkurencyjnej partii też patrzą posłom uważnie na ręce, bo jeżeli przyłapią kogoś na przekręcie, mogą na jego miejsce wprowadzić swojego człowieka.

Taki system nadal ma tę wadę, że premiuje wyborców przeciętniaków, ale przynajmniej posłowie bardziej się starają, liczą się z opinią wyborców, a politycy znacznie skuteczniej wzajemnie się kontrolują.

Demokracja w obecnej postaci jest tak karykaturalna, że coraz częściej jest to tylko fasada, za którą rzeczywiste decyzje podejmowane są w zupełnie inny sposób.